Buurt - Interviews

Beste inwoners van Almere Hout

Met ingang van november 2019 bieden we u de gelegenheid om uw verhaal, gekoppeld aan Almere Hout via een interview te plaatsen op deze website. Voor deze rubriek zoeken we vooral bijzondere verhalen die niet direct commercieel van aard zijn en die u wilt delen met uw medebewoners. De meer commerciële activiteiten kunnen vermeld worden onder het kopje Stadsdeel Almere Hout - ZZP'ers. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met het secretariaat; klik hier

De Schaapskudde van Almere Hout

Als inwoner van Almere Hout heeft u vast weleens de schapen zien lopen. De laatste jaren zijn ze er elke zomer, maar wat weten we eigenlijk over de kudde, haar herderin Loni en de vrijwilligers?

De herderin
Loni Verkerk woont sinds 2006 in Almere Hout. Voorheen was ze werkzaam in de psychiatrie en in de verslavingszorg als manager-directeur; werk waardoor ze voornamelijk binnen zat terwijl ze een echt buitenmens is. Herderin worden was niet direct een roeping en een behoefte aan een carriëreswitch had ze al evenmin. Maar toen kwam 4 jaar geleden,  puppie Dunya:  “Dunya heeft m’n hele leven op z’n kop gezet!”

Ze kreeg met Dunya niet alleen maar een hond, maar ook een andere invulling van haar leven. Dunya behoort namelijk tot het ras “working kelpie” en dit zijn echte schapendrijvers.  Loni ging met haar naar een schapentraining en had gelijk in de gaten dat Dunya met de schapen echt in haar element was.

In die periode liep ze op haar wandelingen langs het braakliggende terrein tussen Vogelhorst I en II en bedacht dat dit een prachtig stuk grond was voor een kudde. Toen ze met dit initiatief aanklopte bij de Gemeente bleven alle deuren gesloten, maar dankzij een handtekeningen-actie in de wijk, werd duidelijk, dat veel mensen haar initiatief steunden. En zo is het gekomen dat ze 2 jaar geleden na een jaar stage te hebben gelopen, met een eigen (weliswaar gehuurde) kudde schapen is begonnen. Deze ‘Pippi-Langkous-kudde’, zoals ze de kudde zelf noemt is een bonte verzameling van meer dan 10 schapenrassen.

Vaste routines en werkzaamheden
Loni gaat dagelijks tussen 9.00 en 10.00 uur naar de schapen om een en ander te checken, bijvoorbeeld of het hek nog goed staat, om vers water te brengen en de schapen een knuffel, verder kijkt ze ook of ze de schapen moet verweiden.

Loni verweidt de kudde gemiddeld 2 keer per week, maar soms ook wel 3 tot 4 keer, afhankelijk van hoe snel de schapen de grond hebben kaal gegeten. Ze eten namelijk 8 kilo gras per schaap per dag en ook ‘s nachts gaat het eten gewoon door. Vier uur na het grazen gaan ze rustig liggen om alles te herkauwen.

Er bestaat zoiets als een ’begrazingsplan’ wat inhoudt, dat een stuk grond pas na 3 maanden weer begraasd mag worden, zodat de grond tot rust kan komen. Het verweiden is best pittig werk omdat elke keer het flexibele hekwerk verplaatst moet worden. Dit staat onder stroom om 2 redenen: om de schapen binnen te houden en vreemde honden buiten, want die zorgen voor veel stress onder de schapen. En Reintje de Vos? “Zo hoog springen vossen niet en ze komen er ook niet onderdoor” vertelt Loni.

De kudde zorgt voor het kort houden van de begroeiing en daarnaast heeft ze ook een aandeel in het ‘onderhoud’ van de houtwallen in dit stuk van Almere Hout. Ze houden hier de wilde bosrank in toom, die in bomen en struiken groeit en daardoor alles verstikt. Verder zijn ze gek op berenklauw, wat ons als bewoners van Almere Hout zeer goed uitkomt!

Vanaf begin november gaan de schapen naar hun winterverblijf: een stuk bos in Almere Haven met een vaste omheining waar ze worden bijgevoerd. De eigenaar is dan weer verantwoordelijk voor de kudde, maar Loni en haar honden gaan er ook regelmatig naar toe om het contact met de schapen goed te onderhouden.

Loni doet niet al het werk alleen maar heeft hulp van meerdere vrijwilligers. Deze ochtend is Margreet met haar aan het werk. Margreet woont sinds 2 jaar in Almere Hout en helpt 1 of 2 keer per week enthousiast mee: lekker buiten zijn, beweging en het contact met de dieren.

"Low-stress-cattle-handling"
Op de vraag of het drijven met de honden niet voor veel stress zorgt bij de schapen, vertelt Loni wat over haar manier van werken. Ze werkt volgens Low-stress-cattle-handling methode; dit is een bepaalde techniek van schapen drijven.

Schapen zijn van nature erg stress-gevoelig en het zijn vluchtdieren. Deze manier van schapen drijven heeft als doel de schapen zo min mogelijk stress te bezorgen. Zo geef je bijvoorbeeld niet te veel commando’s aan de honden en daarnaast geef je de schapen ook een eigen keuze. Dit betekent dat het misschien wat langer duurt voordat er gebeurt wat jij wilt, maar het is voor de schapen veel relaxter. Ze laat ook zien hoe ze de kudde benadert; allemaal heel rustig met hier en daar een aai over de bol van een schaap.

De schapen
De kudde bestaat wel uit zo’n 80 schapen. In februari als de schapen op hun “overwinteringsplek” in het bos staan, is het lammertijd en dit jaar keer zijn er ongeveer 40 ooien gedekt. Als de schapen in april weer terugkomen, zijn ook alle lammetjes erbij. Echter, alleen de ooien blijven en de rammen worden na een half jaar voor de slacht verkocht, omdat ze op die leeftijd echt al mannetjes zijn en er anders het hele jaar door lammetjes  geboren zouden worden.

Er zijn een paar schapen die wat aanhankelijker zijn en die meer naar Loni toetrekken dan de andere. Deze schapen kiest ze om als ‘leidschaap’ te fungeren. Dit zijn de ‘knuffelschapen’, die vinden het fijn om bij haar te zijn. Zo’n leidschaap blijft dicht bij haar in de buurt, vooraan in de kudde en neemt daardoor ook de rest van de kudde mee. “Dat is het mooie”, zegt Loni en je ziet aan haar dat ze daar erg van kan genieten. Op het ogenblik heeft ze 2 leidschapen; Dolly en Saar. Verder zijn er twee rammen, Piet en André. Ze hebben allebei een tuig om met daaraan op hun borst een stempel waar een bepaalde kleur verf in zit zodat, als ze een ooi dekken, die verf op de vacht van de ooi achterblijft, zodat Loni weet door welke ram de ooi  is gedekt. Soms wordt een ooi door beide rammen gedekt en “wordt het een mixie”, zegt Loni.

De honden
De honden van Loni heten Dunya en J. Het zijn geen border collies, die je vaak als drijfhond ziet maar ze behoren tot het Australische ras ‘working kelpie’. Deze honden werken meer intuïtief. Dunya is 4 jaar en J is 6 jaar oud. De honden zijn qua karakter en dus ook manier van werken, erg verschillend. J moet het hebben van zijn drukke bewegingen, terwijl Dunya het doet met ‘the eye’. Zij ligt op grote afstand van de kudde en dirigeert de schapen met haar houding en ogen. Voor een buitenstaander lijkt het dan alsof ze niks doet, in tegenstelling tot J, maar ze is keihard aan het werk. Dunya  kijkt heel goed wat Loni doet; daarom houdt Loni Dunya ook het liefst vooraan de kudde en J achteraan. Als Loni aan Dunya een commando geeft, reageert J ook; andersom is dat niet zo. “Het zijn net mensen”.

Wat betreft het schapen drijven door de honden; de kudde heeft een soort van "aura", een vluchtzone om zich heen. De honden voelen precies aan tot waar de "aura" reikt; ze blijven in principe buiten die vluchtzone en oefenen vanaf daar druk uit op de kudde om ze in een bepaalde richting te drijven. Als de honden binnen de vluchtzone van de kudde komen, dan vliegt de kudde uiteen. Tijdens ons bezoek zagen we hoe J te dicht in de buurt van een schaap kwam en dat liet zij duidelijk merken door ‘stampij’ te maken: ze begon te stampen met haar voorpoten!

Afgelopen zomer stonden er 14 geiten in de kudde. Dat ging prima samen alleen Dunya weigerde op een gegeven moment te werken en ging in staking: ze had genoeg van de eigenwijze geiten en die  irritante belletjes om hun nek! Dunya kwam pas de auto weer uit toen de geiten uit de kudde waren gehaald.

Loni is een enthousiaste en boeiende vertelster; je zou uren naar haar kunnen luisteren, zo ontspannen met de schapen in het zonnetje. Waar we dit relaas mee willen eindigen, zijn de woorden van een blije en tevreden herderin: ”Het heeft me veel gebracht: in het hier en nu zijn, de natuur, de beesten, elke dag is anders... voor mij is het Zen, mindfulness”, zegt ze lachend.

De interviewers waren Bianca de Roos en Lieske Boot

Website Overzicht: klik hier             Boven:  klik hier            Home:  klik hier